NASIMIY RAMZI, NAVOIY NAZMI VA TAFAKKUR BAZMI

Authors

  • Boqijon TOʻXLIYEV filologiya fanlari doktori, professor, O‘z FA O‘zbek tili, adabiyoti va folklori instituti

Keywords:

Nasimiy, g‘azal, hafta kunlari, Alisher Navoiy, “Lison ut-tayr” sharh, izoh

Abstract

Maqola buyuk ozarbayjon shoiri Said Imodiddin Nasimiy ijodiga mansub bo‘lgan bir asar tahliliga bag‘ishlangan. Bu asar g‘azal shaklida yozilgan. Nasimiyning turkiy g‘azalchilikdagi o‘rni va ahamiyati yaxshi ma’lum. Ozarbayjonlik bu adib ijodi o‘z vaqtida qanchalik ma’lum va mashhur bo‘lgan bo‘lsa, keyingi davr shoirlarining ko‘plab avlodlari  ham uning ijodidan zavq va ilhom olib yashagani bejiz emas.

 Mumtoz adabiyot sir-u sinoatlarning ulkan xazinasidir. Hali hanuz ularning bor ma’no qatlamlarining asosiy qismi ham to‘laligicha ochib berilganicha yo‘q. Ayniqsa, ular orasidagi irfoniy qatlamlarning ma’no olamidagi “chaqilmagan yong‘oq”lar ancha salmoqli.

Mazkur maqolada Nasimiyning bir g‘azali Alisher Navoiy qarashlariga tayanilgan holda poetik tahlil etilgan. Adabiyot tarixida bunday urinish ilk marta amalga oshirilmoqda.

References

1. Алишер Навоий. МАТ. Йигирма томлик. 6 т. Хазойин ул-маъоний. Фавойид ул-кибар. Илмий-танқидий текст асосида нашрга тайёрловчи Ҳ.Сулаймонов. – Тошкент, Фан, 1990. – Б.516 б.

2. Алишер Навоий. МАТ. Йигирма томлик. 12 т. Лисон ут-тайр.Изоҳлар билан нашрга тайёрловчи Ш.Эшонхўжаев. – Тошкент, Фан, 1996. 284-бет

3. Алишер Навоий. МАТ. Йигирма томлик. 15 т. П.Шамсиев матни асосида таржима ва изоҳларни тўлдириб, нашрга тайёрловчи: С.Ғаниева. – Тошкент, Фан, 1990. – Б.90 б.

4. Алишер Навоий. МАТ. Йигирма томлик. 17 т. Насойим ул-муҳаббат. Нашрга тайёрловчилар С.Ғаниева, М.Мирзааҳмедова. – Тошкент, Фан, 2001. – Б.520.

5. Бертельс Е.Э. Избранные труды. Суфизм и суфийская литература. – Москва, Наука, ГРВЛ, 1965, – С. 524.

6. Комилов Н. Тасаввуф ёки комил инсон ахлоқи. Биринчи китоб. – Тошкент, “Ёзувчи”, 1996 – Б.272. 36-37-бетлар.

7. Комилов Н. Тасаввуф. Тавҳид асрори. Иккинчи китоб. – Тошкент, “Ёзувчи”, 1999 – Б.208.

8. İmadəddin Nəsimi. Sеçilmiş əsərləri. İki cilddə. I cild. Bakı, “Lidеr nəşriyyat”, 2004, 336 səh.

9. Имодиддин Насимий. Жононнни севарман (Озарбайжон тилидан Тоҳир Қаҳҳор таржимаси). - Тошкент: "Билим ва интеллектуал салоҳият" нашриёти, 2019, 24-бет.

10. Осман Нури Топбаш. В испытании мусульманитна самим собой. Тасаввуф. Перевод с турецкого Наталья Наджиоглу. – Стамбул, 1436/ 2015].

11. Саид Жаъфар Сажжодий. Фарҳанг-э истилоҳоту таъбироти ирфони. – Теҳрон, 1303.

12. Фарҳанги забони тожики. Жилди 1. – Москва, Энциклопедия, 1969. С. 952.

13. Фарҳанги забони тожики. Жилди 2. – Москва, Энциклопедия, 1969. С. 948.

14. Юсуф Хос Ҳожиб. Қутадғу билиг. Транскрипция ва ҳозирги ўзбек тилига тавсиф. Нашрга тайёрловчи Қ.Каримов. – Тошкент, “Фан”, 1972. – Б.964.

Downloads

Published

2025-02-04

How to Cite

Boqijon TOʻXLIYEV. (2025). NASIMIY RAMZI, NAVOIY NAZMI VA TAFAKKUR BAZMI. Hamkor Konferensiyalar, 1(11), 149–159. Retrieved from https://academicsbook.com/index.php/konferensiya/article/view/1255