ZARIF QORI TOSHKANDIYNING NAVOIY AN’ANALARIGA IJODIY MUNOSABATI
Keywords:
adabiy ta’sir, ijodiy munosabat, she’riy vazn, qofiya ilmi, adabiy mezon va o‘lchov, shakl va mazmun, badiiy mahorat, poetik uslubAbstract
Ushbu maqolada Navoiy ijodiga turkiy xalqlar, jumladan, uyg‘ur shoirlarining ijodiy munosabati ko‘rib chiqildi. Ilk bor o‘zbek jamoatchiligiga nomlari va asarlari hali tanish bo‘lmagan Zarif qori Toshkandiy, Barqiy, Dilafkor kabi Sharqiy Turkistonga ketib yashab ijod qilgan shoirlarning iste’dodli salaf ijodkordan olgan ilhom va ibrati o‘laroq yaratgan g‘azallari tahlil qilindi. Shakl va mazmun-mundarija, badiiy mezonlarga ko‘ra o‘xshash va farqli jihatlari, buyuk shoirga ijodiy hamfikr bo‘lish va tadrijiy davom ettirish usulidan foydalanish malakalari tekshirildi.
References
1. Arshiddinov B. Epic genre in the works of Uyghur classics. - Almuta, 1988).
2. Маллаудов С. Тарихий достонлар. Тўплам: Уйғур адабиёти ва фольклоридаги жанрлар. Алмута, 1980.
3. Маматохунов У. Уйғур адабиёти классиклари. – Тошкент, 1960.
4. Мугинов А. Описание уйгурских рукописей инс-та народов Азии. – М., 1962 (Muginov A. Description of Uyghur manuscripts of the Institute of Asian Peoples - M., 1962).
5. Мухлисов Ю. Уйғур классик қолязмаларининг каталоги. – Урумчи, 1956.
6. Райхонов Д. Место и значение произведений Навои в литературной жизни уйгуров. АКД. – Алмута,
7. Уйғур адабиётининг қисқача тарихи. Алмута, 1983.
8. Мухлисов Ю. Асрлар ва асарлар. Алмату: Наука, 1973 (Muxlisov Yu. Ages and works. – Almaty: Nauka, 1973).
9. Хамроев М. Тарих, назария, маҳорат. – Алмута, 1964 (Xamroev M. History, theory, skill. – Almuta, 1964).
10. Райхонов Д. Место и значение произведений Навои в литературной жизни уйгуров. АКД. – Алмута, 1992 (Rayxonov D.The place and significance of the works of Navai in the literary life of the Uyghurs.AKD. - Almuta, 1992).
11. Розиева Д. Низорий ижодида Навоий традицияси. Тўплам: Уйғур адабиётидики традиця ва наваторлиқ масилилири. – Алмута, 1976
12. Уйғур адабиётининг қисқача тарихи. Алмута, 1983. Қодирий Р. Уйғур адабиётида Навоий анъаналари / “Адабий мерос”. 1963. 1-китоб. 52-20.
13. Kasimova Z. Уйғур адабиёти тарихида Алишер Навоий ижодининг ўрганилиши. Ўтмишга назар / взгляд в прошлое / look to the past. №5 (2020), 56-B.
14. Қодирий Р. Уйғур адабиётида Навоий анъаналари / “Адабий мерос”. 1963. 1-китоб. 52-60б (Qodiriy R. Navoi traditions in Uyghur literature / “Literary heritage”. 1963. Book 1. 52-60p).
15. Солиҳова Х. Уйғур достончилиги ва насри тараққиётида Алишер Навоий “Xамса”сининг ўрни //фил.ф.док.... диссертацияси. – Тошкент: ЎзМУ 1995
16. شىنجاڭ ئۆزبېكىستان يازغۇچىلىرى. نەشر قىلىشقا تەييارلانغان: قادىر ئەكبەر. شىنجاڭ خەلق نەشرىياتى 1989 Шинжонг ўзбек адиблари. Нашрга тайёрловчи: Қодир Акбар. Шинжонг халқ нашриёти.1989 й., 114 – 140 бетлар.
17. Ҳурматжон Фикрат., Қодир Акбар. Ўзбек адабиёти тарихи. Урумчи: Шинжонг халқ нашриёти, 2005. (уйғур тилида) (Hurmatjon Fikrat., Qodir Akbar. History of Uzbek literature.Urumchi: Xinjiang People’s Publishing House, 2005. (in Uyghur).
18. ﺸﻧﺨﻠﮛ ﺌﯢﺯﺒﻴﻚ ﺸﻟﺌﺮﻟﺮﻰ ﺌﺟﺎﺪﻴﺎﺘﻴﺪه ﺯهﯟﻘﻴﻰ ﺗهﺳﻴﺮﻰ. ﺸﻳﻨﺟﺎﯓ ﯝﻨﯟﻴﺮﺳﺗﻳﺗﻯ ﺌﺎﻤﻳﻯ ﮊﯗﺮﻨﺎﻯ ﴿ﭘهﺎﺳهﭘه -ﺌﺟﺗﻣﺎﺌﯽ ﭘهﻦ ﻗﺴﻣﯽ). 4- ﺳﺎﻦ 2012- ﻴﻟﯽ12 Ш.Каримова. Шинжонг ўзбек шоирлари ижодиётида Завқий таъсири. Шинжонг Давлат университети хабарномаси. 2012-yil, 4-son.
19. Каримова Ш. Ўзбек мумтоз шеъриятида поэтик мазмун ва янгиланишлар (Завқий ва Муҳсиний ижоди мисолида). Филология фанлари номз. ...дисс. – Тошкент, 2018
20. Mullaxo‘jayeva K.Haqiqatning majoziy talqini//Alisher Navoiy va XXI asr. Respublika ilmiy-nazariy anjumani. Toshkent, 2016.23-may. 85-bet.
